اجتماع > آموزش - از دیروز کلاس اولی‌ها و از امروز همـه دانش‌آموزان راهی مدرسه‌ها شدند. اجاره بوفه مدرسه روزهای اول مدرسه مـیوه و لقمـه مـیان‌وعده همراه‌شان هست ولی اوضاع کم کم تغییر مـی‌کند، اجاره بوفه مدرسه ذوق و شوق روزهای اول مدرسه تمام مـی‌شود و پول توجیبی جای لقمـه مادرها را مـی‌گیرد.
دانش‌آموزان هم اين پول را خرج خوراكي‌هايي خواهند كرد كه درون بوفه مدارس فروخته مي‌شود. اجاره بوفه مدرسه بـه اين ترتيب بوفه مدارس مـهم مي‌شود، حتي گاهي بـه اندازه آشپزخانـه منازل.در سال‌هاي اخير سعي شده با بخشنامـه‌هاي متعدد بوفه مدارس سالم‌سازي شود ولي درون عمل چنين اتفاقي درون همـه بوفه‌ها نيفتاده است. درون شرايطي كه بودجه مدرسه كفاف امور فرهنگي دانش‌آموزان را نمي‌دهد، بوفه بـه محل درآمد مدرسه تبديل شده است.
«قاسم اميري» كه چند وقتي هست بازنشسته شده و تجربه معلمي، مديري و ناظمي درون مدرسه را دارد، درون مورد وضعيت بوفه مدارس مي‌گويد: اجاره بوفه مدرسه بهتر هست دور بوفه مدارس يك خط قرمز بكشيد. بيشتر مديرها بوفه را بـه كساني- عموما بـه سرايدار مدرسه- اجاره مي‌دهند كه بتوانند از آن درآمد بيشتري كسب كنند. اين فرد هم هدفش تغذيه سالم دانش‌آموز نيست. هر سال درون مورد تغذيه سالم بخشنامـه صادر مي‌شود ولي از اجرا خبري نيست. بوفه‌اي كه سوسيس و كالباس و چيپس و پفك نفروشد، سود نخواهد داشت.
- سيب‌زميني سرخ شده درون مدرسه
پاي صحبت هر معلمي كه بنشيني، از مشكلات تغذيه دانش‌آموزان حرف‌ها و نكات زيادي دارد. يك معلم بازنشسته ديگر بـه همشـهري مي‌گويد: اعضاي خانواده‌اي كه که تا ديروقت پاي تلويزيون مي‌نشينند، صبح نمي‌توانند به‌موقع از خواب بيدار شوند، درون نتيجه نخستين چيزي كه حذف مي‌شود صبحانـه است. درون بهترين حالت دانش‌آموز خودش را با كيك سير مي‌كنداينكه بعضي خانواده‌ها حتي توان خريد شير را ندارند هم يك واقعيت است. درون نتيجه درون دراز‌مدت دانش‌آموز دچار سوء‌تغذيه و اختلال درون رشد مي‌شود. اين اختلال درون دوران بلوغ بيشتر خود را نشان مي‌دهد. پفك درون لحظه كودك را سير مي‌كند ولي نيروي كافي را براي بدن او تأمين نمي‌كند.
او از مقايسه دانش‌آموزاني كه تغذيه درستي داشته‌اند با آنـهايي كه شكم‌شان را با خوراكي‌هاي بوفه پر مي‌كرده‌اند مي‌گويد: دانش‌آموزي كه تغذيه سالمي دارد دريافت بهتري از مباحث درسي خواهد داشت. بچه‌هايي كه صبحانـه نمي‌خورند امتحانات را بـه خوبي سپري نمي‌كنند. حتي اگر درون بوفه مدارس مواد غذايي سالم توزيع شود، باز جاي صبحانـه‌اي كه درون منزل صرف مي‌شود و لقمـه و ميوه‌اي كه خانواده‌ها براي بچه‌شان مي‌گذارند را نمي‌گيرد. چند سال پيش طرحي براي شير و كيك اجرا شد كه درون ابتدا خوب بود ولي به‌دليل مشكلات اجرايي كلا منتفي شد.
خانم احيا رضايي، معلم مدرسه دوره متوسطه كه 28سال سابقه كار دارد هم با تأييد حرف‌هاي اين معلم بازنشسته مي‌گويد: بوفه مدارس براي سود مالي اجاره داده مي‌شود. هنوز هستند مدارسي كه درون بوفه‌شان اسنك، ذرت مكزيكي چرب، سيب‌زميني سرخ‌شده، ساندويچ فلافل كه ارزش غذايي مناسبي ندارند، توزيع مي‌شود.
او از طرحي مي‌گويد كه براساس آن قرار بود اعضاي اوليا و مربيان غذاي بوفه را تهيه كنند و بوفه مدارس غذاي خانگي بدهند؛ «چند سال پيش مادران براي يك وعده از تغذيه بچه‌ها اولويه يا غذا‌هاي ساده خانگي ديگري تهيه مي‌كردند و سود حاصل از فروش آن را هم بـه يك خيريه اهدا مي‌كردند كه اين طرح هم ادامـه پيدا نكرد.»
تجربه و مشاهدات يك مدير باسابقه مدرسه هم تأييد مي‌كند كه بيشتر خانواده‌ها وظيفه ميان وعده فرزندان‌شان را بـه بوفه‌ها واگذار كرده‌اند. او مي‌گويد: متأسفانـه بيشتر مادرها وقتي مي‌بينند كه بچه مي‌تواند از عهده كار‌هاي خود بربيايد، صبحانـه را رها مي‌كنند. بچه خودش از خواب بلند مي‌شود، لباس مي‌پوشد و عموما گرسنـه از خانـه خارج مي‌شود و تا زنگ اول چيزي نمي‌خورد. تازه درون زنگ تفريح اول سراغ بوفه مدرسه مي‌روند. 95درصد بچه‌ها با همين روش سير مي‌شوند. بيشتر آنـها مي‌گويند كه وقتي بـه مدرسه مي‌آيند مادرشان خواب است.
- آموزش و پرورش چه مي‌گويد؟
اين روش زندگي و نحوه برخورد با سلامت و تغذيه كودكان توسط والدين را مسئولان آموزش و پرورش نيز مي‌دانند، بـه همين دليل بيشترين رويكرد آنـها فرهنگ‌سازي است. مديركل دفتر سلامت و امور تندرستي وزارت آموزش و پرورش درون گفت‌و‌گو با همشـهري مي‌گويد: 3 عاملي كه سلامت جامعه را تهديد مي‌كند بيماريهاي واگير، غيرواگير و آسيب‌هاي اجتماعي است. درون آموزش و پرورش توصيه‌ها و برنامـه‌هايي براي جلوگيري از بروز بيماريهاي ذكرشده وجود دارد. آموزش سلامت بايد منجر بـه تغيير رفتار درون دانش‌آموزان شود و سواد بهداشتي آنـها را بالا ببرد.
مثلا اينكه بعد از استفاده از سرويس بهداشتي دستشان را با مايع دستشويي بشويند يا اگر سرما مي‌خورند درون خانـه بمانند و استراحت كنند. اما موضوع ديگري كه سلامت دانش‌آموزان را تهديد مي‌كند بيماريهاي غيرواگير مانند چاقي، بيماريهاي قلبي، استرس، ديابت و فشار خون است. بخشي از اين بيماري‌ها ناشي از سبك زندگي و عادات غذايي ناسالم است. نـه‌تنـها دانش‌آموزان كه حتي والدين آنـها نيز بايد عادات غذايي خود را تغيير دهند. خانواده‌ها نبايد از فست‌فود، كالباس، سوسيس، چيپس و پفك استفاده كنند.
دكتر حسن ضياءالديني با اشاره بـه اينكه كودكان وقتي درون مدرسه هستند و از سبك زندگي والدينشان الگوبرداري مي‌كنند، توضيح مي‌دهد: «والدين براي حفظ سلامت فرزند خود بايد علاوه بر صبحانـه، ميان‌وعده‌هاي خانگي، ميوه و خشكبار بـه فرزندان‌شان بدهند. تحقيقات زيادي نشان داده هست كه يادگيري دانش‌آموز بـه مواد غذايي كه درون ميان وعده مي‌خورد بسيار مرتبط است.»
او بـه اين پرسش كه آيا بخشنامـه‌هاي تغذيه سالم به‌عنوان تكليف بـه مدرسه‌ها ارائه مي‌شود يا اختياري است، را چنين پاسخ مي‌دهد: دستورالعمل پايگاه تغذيه سالم كه همان بوفه مدارس هست تدوين شده. درون اين مكان بايد مواد سالم و مجاز مانند خشكبار و شير، انواع ميوه‌ها، دانـه‌هاي روغني، لقمـه غذايي سالم مانند نان و پنير و گردو و بيسكوئيت‌هاي بدون كره عرضه شود. متصدي اين بوفه بايد كارت بهداشت داشته باشد. دستگاه‌هاي نظارتي درون آموزش و پرورش با بوفه‌هايي كه مواد غذايي ناسالم مانند چيپس و پفك، نوشيدني‌هاي گازدارو... عرضه مي‌كنند برخورد خواهد كرد. خانواده‌ها نيز بايد بـه كودكانشان ياد بدهند كه اگر اين مواد خوراكي درون بوفه مدارس ارائه شد، سراغ‌شان نروند.
با وجود اين درون عمل بوفه مدارس جايي نيست كه بچه‌ها بـه خوردن خرما و شير تشويق شوند و هنوز چيپس و پفك خريدار دارد. دكتر حسن ضياءالديني درون اين مورد مي‌گويد: مشكلات بوفه‌هاي مدارس بـه جاي خود اما بخشي از اين موضوع مربوط بـه خانواده‌هاست. كودكي كه صبحانـه نخورده بـه مدرسه مي‌آيد و توشـه‌اي هم همراهش نيست، از هر خوراكي‌اي استقبال مي‌كند. مسئوليت تغذيه دانش‌آموزان برعهده والدين است. ما مي‌توانيم بـه خانواده‌ها آموزش بدهيم كه اگر مي‌خواهند كودكشان ديابت نگيرد، چاق نشود، بيماريهاي قلبي- عروقي نگيرد چه كنند اما نيروي كافي نداريم كه درون همـه مدارس بر مسئله تغذيه كودكان نظارت كند البته مي‌خواهيم از دانش‌آموزان براي نظارت بر اين موضوع استفاده كنيم. امسال تشكل‌هاي بهداشت‌ياران درون دوره ابتدايي، پيشگامان سلامت درون متوسطه اول و سفيران سلامت درون دوره متوسطه دوم مسئله خود مراقبتي را ترويج خواهند كرد.
مديركل دفتر سلامت و امور تندرستي وزارت آموزش و پرورش درون مورد نظارت بر اجراي بخشنامـه‌هاي آموزش و پرورش مي‌گويد: بخشنامـه‌ها درون بچه‌ها شايد نتواند تغيير رفتار ايجاد كند ولي آموزش مي‌تواند درون پيشگيري از بيماري مؤثر باشد. نظارت برعهده مربي بهداشت مدارس هست ولي از آنجايي كه همـه مدارس مربي بهداشت ندارند، بخش بازرسي وزارت بهداشت آموزش پرورش بر فروش مواد خوراكي سالم درون مدارس نظارت خواهد كرد. همچنين اگر خانواده‌ها مورد خلاف قانوني مشاهده كردند بـه بخش بازرسي آموزش و پرورش منطقه محل سكونت خود اطلاع دهند.
همـه اينـها يعني اينكه بوفه جاي امني براي تغذيه نيست. هر چقدر هم كه بوفه‌ها ملزم بـه رعايت استاندارد‌هاي آموزش و پرورش و وزارت بهداشت باشند، باز خوراكي‌هاي آنـها نمي‌تواند جاي لقمـه خوشمزه‌اي كه مادر هر روز درون كيف فرزندش مي‌گذارد را بگيرد.
[بوفه مدرسه را فراموش کنید اجاره بوفه مدرسه]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 16 Jul 2018 21:28:00 +0000